Begrafenis– Een begrafenis mag niet eerder plaatsvinden dan 36 uur na overlijden en uiterlijk op de zesde werkdag na de dag van overlijden. Uitstel wordt soms aangevraagd, bijvoorbeeld wanneer naaste familie uit het buitenland moet komen. Deze toestemming verleent de burgemeester. In uitzonderlijke gevallen, zoals een uitbraak van een besmettelijke ziekte, kan deze periode ook verkort worden, mits de Officier van Justitie dit goedkeurt. Op een gemeentelijke begraafplaats wordt doorgaans van maandag tot en met zaterdag begraven. Op de bijzondere begraafplaatsen, zoals particuliere kerkhoven of begraafplaatsen verbonden aan een geloofsgemeenschap, geldt deze regel voor een begrafenis niet.
Er worden twee types graven onderscheiden, namelijk het algemene en het particuliere graf. Bij het algemene graf bepaalt de beheerder van begraafplaats wie daarin begraven wordt. Bij een particulier graf bepaalt de rechthebbende dat.
Deze graven zijn vooral te vinden op begraafplaatsen in de grotere steden waar grond schaars is. Op zowel bijzondere als op gemeentelijke begraafplaatsen kan men in een algemeen graf worden begraven. Ze zijn bedoeld voor wie geen particulier graf wil of geen voorzieningen heeft getroffen. In een algemeen graf worden twee of drie mensen begraven. Zij worden met elkaar begraven op volgorde van overlijdensdatum en hoeven dus geen familieband te kennen. Keuze voor een plaats is eveneens niet mogelijk.
Er zijn voorschriften voor het plaatsen van een grafsteen omdat de ruimte beperkt is. Algemene graven worden in principe geruimd na de minimale wettelijke termijn van tien jaar grafrust nadat de laatst overledene is bijgezet. Nabestaanden hebben vrijwel nooit recht op verlenging van de huur. Herbegraven in een eigen graf is na ruiming doorgaans wel mogelijk.
Van een particulier graf is men geen directe eigenaar, maar rechthebbende. Men koopt het ‘uitsluitend recht op een graf’, zoals dat wettelijk is geformuleerd, en is dus geen eigenaar van het graf of de grond. Bij leven kan men een eigen graf of familiegraf vast laten leggen om daar na overlijden in begraven te worden. Dan kan soms ook al aangegeven worden wie daar nog meer begraven mag worden. Of dit laatste wordt overgelaten aan de nabestaanden die dan het uitsluitende recht op het eigen graf erven.
De meeste begraafplaatsen geven voor een begrafenis een particulier graf voor tien, twintig of dertig jaar uit. Daarna is meestal verlenging voor telkens tien jaar mogelijk. Het onderhoud van het graf doet men zelf, of wordt uitbesteed aan de begraafplaats tegen betaling.
Er zijn mogelijkheden een (familie-)graf op eigen grond te vestigen. Naast diverse voorwaarden moeten zowel de plaatselijke gemeente als de provincie hier wel toestemming voor verlenen omdat het bestemmingsplan van de grond gewijzigd dient te worden.
Zogenaamde ‘eeuwigdurende’ graven worden nog maar heel weinig uitgegeven op gemeentelijke begraafplaatsen. Alleen als nabestaanden hiervoor willen betalen, kan de termijn telkens met tien jaar of een veelvoud daarvan worden verlengd. Grafrecht voor onbepaalde tijd is bijna alleen nog mogelijk op bijzondere of particuliere begraafplaatsen. Ook wanneer een begraafplaats gesloten wordt verklaard omdat er geen ruimte meer is, behoudt men het recht tot bijzetting van een asbus zolang de begraafplaats bestaat.
Meestal eindigt het grafrecht als de begraafplaats ophoudt te bestaan. Er zijn wel instellingen die zorgen dat ook een gewoon graf toch eeuwigdurend kan bestaan, zoals Grafzorg Nederland.
Een uitzondering hiervan is begraven op een Natuurbegraafplaats.
De mogelijkheden voor een grafsteen zijn legio: staand of liggend, van steen of andere materialen zoals hout, glas of metaal, traditioneel of ontworpen door uzelf of een grafkunstenaar. Vraag het beheer van de begraafplaats hoe vrij u bent in het plaatsen van minder gangbare herinneringstekens.
Elke begraafplaats heeft regels voor het uiterlijk van een gedenkteken. Die regels betreffen meestal het formaat, maar soms ook het materiaal van het gedenkteken, zoals glas. Naast een steen kunt u ook door middel van lantaarntjes, bloemen, begroeiing of bijvoorbeeld speelgoed voor een kind uw dierbare gedenken.
In sommige plaatsen kan men met de beheerder/houder van de begraafplaats een overeenkomst sluiten inzake het onderhoud van het graf. De houder van de begraafplaats zorgt dan gedurende de overeengekomen periode voor het onderhoud aan het graf.
Bij verlenging van de ruimingstermijn moet in dat geval ook rekening gehouden worden met verlenging van de onderhoudsovereenkomst met de beheerder/houder van de begraafplaats.